เปิดเงินเดือนของพระสงฆ์ในไทย และเพราะเหตุใดพระสงฆ์จึงมีเงินเดือน

เชื่อว่าหลายคนอาจจะยังไม่รู้ ว่านอกจากค่ากิจนิมนต์ รวมถึงเงินปัจจัยที่ลูกศิษย์หรือผู้มีจิตศรัทธาได้ถวายแก่พระสงฆ์แล้ว พระสงฆ์ยังมีเงินประจำตำแหน่งสมณศักดิ์อีกด้วย โดยเงินเดือนพระสงฆ์ หรือ นิตยภัต คือ ค่าภัตตาหารที่พระมหากษัตริยถวายแก่ภิกษุสามเณร สมัยก่อน พระมหากษัตริย์จะทรงมีพระราชศรัทธาถวาย ภัตตาหาร อัฐบริขาร และพระราชทานเบี้ยหวัดเป็นรายปีแก่พระสงฆ์ ก่อนที่ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก จะโปรดให้ยุบเลิกเบี้ยหวัดรายปี เปลี่ยนเป็นเบี้ยหวัดรายเดือนแทน และทรงโปรดให้วางอัตรานิตยภัตตามลำดับชั้นสมณศักดิ์ฐานันดร

ฉะนั้นแล้ว การถวายเงินเดือนแก่พระสงฆ์ ก็เพื่อสนับสนุนการปฏิบัติศาสนกิจ ด้านการบริหาร การปกครอง การศาสนศึกษา การเผยแผ่พระพุทธศาสนา และด้านสาธารณูปการ และยังเป็นค่าภัตตาหารประจําตามความเหมาะสม และเป็นการทํานุบํารุงส่งเสริมพระพุทธศาสนาให้มีความเจริญมั่นคงสืบไป โดยการปรับปรุงอัตรานิตยภัตให้เหมาะสมกับสภาวะของเศรษฐกิจและสังคมในแต่ละช่วงที่ได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี ส่วนหน้าที่เบิกจ่ายเงินเดือนพระสงฆ์เป็นของรัฐบาล

อัตราเงินเดือนพระสงฆ์ (นิตยภัต) ที่ใช้อยู่ปัจจุบันอ้างอิงจากคณะรัฐมนตรีเมื่อปี 2554 ที่ให้แก่พระที่มีสมณศักดิ์ทั้งหมด 76 สมณศักดิ์ ตั้งแต่สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ไปจนถึง เลขานุการเจ้าคณะตำบล มีดังนี้

- สมเด็จพระสังฆราชเจ้า 37,700 บาท

- สมเด็จพระสังฆราช 34,200 บาท

- ผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช 30,800 บาท

- สมเด็จพระราชาคณะ 27,400 บาท

- กรรมการมหาเถรสมาคม 23,900 บาท

- เจ้าคณะใหญ่หนต่างๆ (ม/ธ) 23,900 บาท

- พระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัณยบัฏ 20,500 บาท

- เจ้าคณะภาค 17,100 บาท

- แม่กองบาลี 17,100 บาท

- แม่กองธรรม 17,100 บาท

- รองเจ้าคณะภาค 13,700 บาท

- เจ้าคณะจังหวัด 10,300 บาท

- เลขานุการสมเด็จพระสังฆราช 10,300 บาท

- พระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นสัญญาบัตร 13,700 บาท

- พระราชาคณะชั้นธรรม 13,700 บาท

- พระราชาคณะชั้นเทพ 10,300 บาท

- พระราชาคณะเจ้าคณะจังหวัด 10,300 บาท

- พระราชาคณะชั้นราช 6,900 บาท

- พระราชาคณะปลัดขวา 5,500 บาท

- พระราชาคณะปลัดซ้าย 5,500 บาท

- พระราชาคณะปลัดกลาง 5,500 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.9 ประโยค 5,500 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.7-8 ประโยค 5,200 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.5-6 ประโยค 4,800 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นเอก 4,800 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.4/รองเจ้าคณะจังหวัด 4,500 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นโท 4,500 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.3 4,100 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญยก ฝ่ายวิปัสสนาธุระ 4,100 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญยก (เจ้าคณะอำเภอ) 4,100 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นตรี 4,100 บาท

- พระเปรียญธรรม 9 ประโยค 4,100 บาท

- พระคณาจารย์เอก 4,100 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญยก 3,800 บาท

- พระครูปลัดชั้นเอกของสมเด็จพระราชาคณะ 3,800 บาท

- พระคณาจารย์โท 3,800 บาท

- พระราชาคณะชั้นสามัญยก/เจ้าคณะอำเภอชั้นพิเศษ 3,800 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นเอก 3,800 บาท

- เลขานุการเจ้าคณะใหญ่หนต่าง ๆ (มหานิกาย/ธรรมยุต) 3,800 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นโท 3,400 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะอำเภอชั้นเอก 3,400 บาท

- พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นพิเศษ 3,400 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เทียบเท่าผู้ช่วยเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นพิเศษ 3,400 บาท

- พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นเอก 3,400 บาท

- เลขานุการเจ้าคณะภาค 3,400 บาท

- พระครูปลัด รองสมเด็จพระราชาคณะ 3,400 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะอำเภอชั้นโท 3,100 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นตรี 3,100 บาท

- พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นโท 3,100 บาท

- พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นเอก 3,100 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เทียบเท่าผู้ช่วยเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นเอก 3,100 บาท

- พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าคณะอำเภอชั้นเอก 3,100 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะตำบลชั้นเอก 3,100 บาท

- เลขานุการรองเจ้าคณะภาค 3,100 บาท

- เลขานุการเจ้าคณะจังหวัด 3,100 บาท

- พระครูปลัดของเทียบรองสมเด็จพระราชาคณะ 3,100 บาท

- พระครูฐานานุกรมของสมเด็จพระสังฆราช ชั้นเอก 3,100 บาท

- พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าคณะอำเภอชั้นโท 2,700 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะตำบลชั้นโท 2,700 บาท

- พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นโท 2,700 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เทียบเท่าผู้ช่วยเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นโท 2,700 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสวัดราษฎร์ ชั้นเอก 2,700 บาท

- พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นตรี 2,700 บาท

- พระครูฐานานุกรมของสมเด็จพระสังฆราชชั้นโท 2,700 บาท

- พระครูปลัดของพระราชาคณะชั้นธรรม 2,700 บาท

- เลขานุการรองเจ้าคณะจังหวัด 2,700 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะตำบลชั้นตรี 2,500 บาท

- พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสวัดราษฎร์ชั้นโท 2,500 บาท

- เจ้าอธิการ 2,500 บาท พระครูสัญญาบัตร

- เจ้าอาวาสวัดราษฎร์ ชั้นตรี 2,200 บาท

- เลขานุการเจ้าคณะอำเภอ 2,200 บาท

- พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ 1,800 บาท

- พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ 1,800 บาท

- เลขานุการรองเจ้าคณะอำเภอ 1,800 บาท

- พระอธิการ 1,800 บาท

- เลขานุการเจ้าคณะตำบล 1,200 บาท

เงินเดือนพระสงฆ์ (นิตยภัต) พิเศษตามพระบรมราชโองการ ในรัชกาลก่อน

- พระปริต (พระสวดพระพุทธมนต์ ซึ่งเป็นเครื่องป้องกันสรรพอุปัทวันตราย) วัดชนะสงคราม รวม 20 รูป ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

- พระพิธีธรรม ประจําวัดต่าง ๆ รวม 10 วัด วัดละ 4 รูป ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

- พระอันดับประจําวัดจุฑาทิศธรรมสภา จังหวัดชลบุรี รวม 5 รูป ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

อัตราเงินเดือนพระสงฆ์ (นิตยภัต) บรรพชิตจีนนิกาย และบรรพชิตอนัมนิกาย

- เจ้าคณะใหญ่จีนนิกาย / เจ้าคณะใหญ่อนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 10,300 บาท

- รองเจ้าคณะใหญ่จีนนิกาย / รองเจ้าคณะใหญ่อนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 4,500 บาท

- ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายขวาจีนนิกาย / ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

- ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายซ้ายจีนนิกาย / ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

- ปลัดขวาจีนนิกาย /ปลัดขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

- ปลัดซ้ายจีนนิกาย /ปลัดซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

- รองปลัดขวาจีนนิกาย / รองปลัดขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,500 บาท

- รองปลัดซ้ายจีนนิกาย / รองปลัดซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,500 บาท

- ผู้ช่วยปลัดขวาจีนนิกาย / ผู้ช่วยปลัดขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,200 บาท

- ผู้ช่วยปลัดซ้ายจีนนิกาย / ผู้ช่วยปลัดซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,200 บาท

- เลขานุการเจ้าคณะใหญ่จีนนิกาย / เลขานุการเจ้าคณะใหญ่อนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท